1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW
ΠολιτικήΚύπρος

Κυπριακή Δημοκρατία: Η ανοιχτή πίσω πόρτα της Ευρώπης

4 Απριλίου 2023

Αναφορές στο γερμανικό Τύπο για την Κύπρο ως κερκόπορτα της ΕΕ στο μεταναστευτικό. Ακόμη, η στροφή Ερντογάν προς τη Δύση και η δημοφιλής ηττηθείσα στις φινλανδικές εκλογές Σάνα Μάριν.

https://p.dw.com/p/4Pfcm
Το κέντρο υποδοχής Πουρνάρα
Το κέντρο πρώτης υποδοχής ΠουρνάραΕικόνα: Christina Assi/AFP via Getty Images

Οι εικόνες από το πρώτο κέντρο υποδοχής Πουρνάρα στην Κύπρο αναδεικνύουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τη μιζέρια και τις άθλιες συνθήκες διαμονής προσφύγων και μεταναστών που από την κατεχόμενη Κύπρο περνούν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία μέσα από την Πράσινη Γραμμή στη Δημοκρατία της Κύπρου. Η Rheinische Post αφιερώνει μακροσκελές άρθρο σε αυτό το πρόβλημα που καθιστά τη Λευκωσία ως "ανοιχτή πίσω πόρτα της Ευρώπης" ως προς το μεταναστευτικό-προσφυγικό, όπως αναφέρει και ο τίτλος του. Η εφημερίδα δίνει βήμα στον Γκέραλντ Κνάους από τη δεξαμενή σκέψης του Βερολίνου "Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Σταθερότητας". Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο Κνάους θεωρείται αρχιτέκτονας της προσφυγικής συμφωνίας της ΕΕ με τη Τουρκία.

"Κερκόπορτα προς την ΕΕ"

Σύμφωνα με τα λεγόμενά του "η Κυπριακή Δημοκρατία αναδεικνύεται σε κόμβο μιας νέας, ιδιαίτερης μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη. Για τους Αφρικανούς ή τους Ασιάτες δεν υπάρχει ευκολότερος, φθηνότερος και λιγότερο επικίνδυνος δρόμος για να μπουν στην ΕΕ". Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Εσωτερικών της Κύπρου Νίκο Νουρή, "καμιά άλλη χώρα στην Ευρώπη δεν βρίσκεται σε ανάλογη κατάσταση … το 94% των προσφύγων μέσα στο 2022 έχει έρθει μέσω της κατεχόμενης βόρειας Κύπρου … ως επί το πλείστον πετούν εκεί μέσω Κωνσταντινούπολης και στη συνέχεια περνούν στην Κύπρο με τη βοήθεια διακινητών, είναι κυρίως οικονομικοί πρόσφυγες".  Αλλά κατά την άποψη του αρθρογράφου, η κατάσταση είναι πιο πολύπλοκη και έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την εκκρεμότητα στη διευθέτηση του Κυπριακού.

Αστρομερίτης, νεκρή ζώνη
Σύρματα κατά της παράτυπης μετανάστευσης στον ΑστρομερίτηΕικόνα: Loukianos Lyritsas/DW

"Η Κύπρος είναι διαιρεμένη από το ελληνικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή του 1974" υπενθυμίζει. "Η Πράσινη Γραμμή μήκους άνω των 200 χιλιομέτρων που φυλάσσεται από την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ Unficyp, δεν αποτελεί διεθνές σύνορο. Αποστολή των στρατιωτών του ΟΗΕ δεν είναι να εμποδίζουν τους πρόσφυγες και μετανάστες να περνούν παράτυπα, αλλά μόνο να αποτρέπουν επεισόδια μεταξύ των δύο κυπριακών εθνοτήτων. Αυτό καθιστά τη ζώνη μια ανοιχτή κερκόπορτα προς την ΕΕ. Σχεδόν όλοι οι αιτούντες άσυλο μπαίνουν στην Κυπριακή Δημοκρατία μέσω της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, που αναγνωρίζεται διεθνώς μόνο από την Άγκυρα και δεν έχει νόμο περί ασύλου" υπογραμμίζει η εφημερίδα.

"Ο νέος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, θέλει τώρα περισσότερη ηλεκτρονική επιτήρηση και ´φυσικούς φραγμούς´ στην Πράσινη Γραμμή. Η Unficyp έχει ήδη διαμαρτυρηθεί γι' αυτό, γιατί παραβιάζει τις διεθνείς συμφωνίες για το Κυπριακό. Ο καθηγητής Χούμπερτ Φάουστμαν, επικεφαλής του Ιδρύματος Φρίνχτριχ Έμπερτ στη Λευκωσία, θεωρεί επίσης το μέτρο ανεφάρμοστο γιατί θα μετατρέψει τη νεκρή ζώνη σε εξωτερικά σύνορα. Ο νότος δεν μπορεί να δημιουργήσει σκληρά σύνορα διότι αυτό θα εδραίωνε τη διαίρεση του νησιού. Το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μόνο σε συνεργασία με την κατεχόμενη Κύπρο. Αλλά μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει συμβεί" αναφέρει ο Φάουστμαν στο δημοσίευμα. 

Ο Ερντογάν πηγαίνει… Δύση μέσω Αθήνας

Ερντογάν, Μητσοτάκης, Κωνσταντινούπολη
Θα επαναληφθούν αυτές οι εικόνες;Εικόνα: Mustafa Kamaci/Turkish Presidential Press Service/AFP

Ο Γκερντ Χέλερ και ο Οζάν Ντεμιρκάν είναι δύο ανταποκριτές της οικονομικής επιθεώρησης Handelsblatt που γράφουν για την Ελλάδα από την Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη αντίστοιχα. Τώρα σε κοινό τους άρθρο, μια ακόμη ένδειξη, θα μπορούσε να πει κανείς, της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, αναφέρονται σε κάτι που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα ήταν είδηση, στη σημερινή συνάντηση των υπουργών Αμυνας των δύο χωρών στο Χατάι, "που παρακολουθείται στενά από την Ουάσιγκτον, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ", όπως σημειώνουν. "Η προσέγγιση με την Αθήνα αποτελεί μέρος του ανοίγματος της Τουρκίας προς τη Δύση. Από τις αρχές Μαρτίου, η τουρκική κυβέρνηση εφαρμόζει τμήμα των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, στις οποίες δεν είχε συμμετάσχει προηγουμένως. Οι ρωσικές αεροπορικές εταιρείες που πετούν με αμερικανικούς τύπους αεροσκαφών, όπως η Boeing, και άρα εμπίπτουν επίσης στις κυρώσεις, ενδέχεται σύντομα να μην μπορούν πλέον να προσγειώνονται σε τουρκικά αεροδρόμια …

Αλλά ποια είναι τα κίνητρα; "Τα κίνητρα του Ερντογάν για αυτή τη στροφή θα μπορούσαν να σχετίζονται με μια αναθεώρηση της γεωπολιτικής κατάστασης. Στην αρχή του πολέμου, η Τουρκία μπόρεσε να επωφεληθεί από την ουδέτερη στάση της ως διαμεσολαβήτριας μεταξύ Δύσης και Ρωσίας επιτυγχάνοντας συμφωνίες, όπως αυτή των σιτηρών και, παρεμπιπτόντως, επωφελούμενη οικονομικά τα μέγιστα… Αλλά όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η σχοινοβασία του Ερντογάν. Οι σημαντικότεροι πολιτικοί και οικονομικοί εταίροι του βρίσκονται κυρίως δυτικά της Τουρκίας. Χρειάζεται πολιτική στήριξη από τη Δύση, αν θέλει να κερδίσει την κούρσα για την προεδρία στις εκλογές του Μαΐου. Αλλά ο Ερντογάν χρειάζεται επίσης τη βοήθεια της Δύσης για την ανοικοδόμηση της χώρας του μετά τους καταστροφικούς σεισμούς. Οι ζημιές ανέρχονται σε περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ. Μόνη της η Τουρκία δεν μπορεί να διαχειριστεί την ανοικοδόμηση". 

Σάνα Μάριν: δημοφιλής αλλά ηττημένη

Περιοδικό Time
Και εξώφυλλο στο TimeΕικόνα: Roni Rekomaa/Lehtikuva/IMAGO

Σπάνια μια εκλογική διαδικασία από μια χώρα που δεν ανήκει στον πυρήνα της ΕΕ αποσπά ένα τόσο μεγάλο μιντιακό ενδιαφέρον, όσο οι βουλευτικές εκλογές στην Φινλανδία. Αυτό οφείλεται στην ασυνήθιστη προσωπικότητα της Σάνα Μάριν. Μάλιστα με θαυμασμό τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κόμπαζαν ότι η τελευταία προεκλογική της εμφάνιση έφτασε μέχρι την τηλεόραση της Ιαπωνίας. "Η Μάριν είναι νέα, εύστροφη και θαρραλέα, διαχειρίστηκε την ένταξη στο ΝΑΤΟ,οδήγησε τη Φινλανδία με αυτοπεποίθηση μέσα από την κρίση της πανδημίας και προσπάθησε να μην περικόψει τις κοινωνικές δαπάνες σε δύσκολους οικονομικά καιρούς" συνοψίζει τα πεπραγμένα της ο αρθρογράφος της Süddeutsche Zeitung. ‚Παρ' όλα αυτά, δεν ήταν αρκετό μέχρι το τέλος. Αλλά θα ήταν λάθος να το ερμηνεύσουμε ως προσωπική ήττα της. Ναι, κυκλοφόρησε ένα βίντεο που την έδειχνε πέρυσι να χορεύει ξέφρενα σε ένα πάρτι. Ναι, έκανε τεστ για ναρκωτικά στη συνέχεια. Αλλά τίποτα από αυτά δεν αποτέλεσε θέμα στην προεκλογική εκστρατεία. Το γεγονός ότι οι Σοσιαλδημοκράτες κέρδισαν ψήφους μετά από τέσσερα χρόνια στην κυβέρνηση, οφείλεται κυρίως σε εκείνη. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, το βράδυ της Κυριακής φαινόταν ότι θα κέρδιζε τις περισσότερες ψήφους στην εκλογική της περιφέρεια στη Φινλανδία".

Ο Γερμανός σχολιαστής υπογραμμίζει ότι ίσως είναι καλό που ο συντηρητικός Πέτερο Όρπο, ο οποίος έχει διατελέσει υπουργός Οικονομικών, κέρδισε αυτές τις εκλογές. "Έχει ανακοινώσει σκληρές περικοπές και προειδοποιεί ότι με το χρέος που έχει η Φινλανδία θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια νέα Ελλάδα, αν δεν τραβήξει χειρόφρενο στην οικονομία … Η Φινλανδία θα κινηθεί προς τα δεξιά … το ερώτημα είναι πόσο δεξιά". Ο σχολιαστής της Volksstimme που κυκλοφορεί στο Μαγδεμβούργο, περιγράφει την Φινλανδία με αρνητικά χρώματα. "Δεν είναι πλέον η χώρα καταφύγιο σταθερών και καλά διαμορφωμένων συνθηκών" υπογραμμίζει. "Το αυξημένο χρέος μαζί με τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν αυξήσει την κοινωνική ανασφάλεια. Ένα σύνδρομο από το οποίο πάσχουν και οι σκανδιναβικές χώρες … Για δεκαετίες, οι Σκανδιναβοί κατάφεραν να διευρύνουν την κοινωνική ευημερία. Τώρα αυτό το μοντέλο φτάνει στα όριά του".

Ειρήνη Αναστασοπούλου